TA  ΓΚΡΑΦΙΤΙ  ΣΗΜΕΡΑ

Γκράφιτι είναι η αναγραφή κειμένου όπως συνθημάτων ή η ζωγραφική σε επιφάνειες που συνήθως βρίσκονται σε δημόσιους χώρους (για παράδειγμα σε τοίχους).Στα λατινικά σημαινει χαραζω,γραφω(graffiare).

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΓΚΡΑΦΙΤΙ

Το γκράφιτι πρωτοεμφανίστηκε στην Ελλάδα το 1986 με πολύχρωμα σχέδια και μηνύματα κυρίως πάνω στα βαγόνια του ηλεκτρικού και των τρένων. Η ελληνική κοινωνία τότε αντιμετώπισε το θέμα κάπως επιφυλακτικά χωρίς να δώσει ιδιαίτερη έκταση μεχρι που εμφανίστηκαν τα πρώτα διεθνή περιοδικά το «True colors» και «Stylewars» τα οποία ασχολήθηκαν με το θέμα και προετοίμασαν το έδαφος για τη μετέπειτα διάδοσή του.

Το 1998 καθιερώθηκε ο θεσμός του Πανελλήνιου Φεστιβάλ Γκράφιτι σε συνεργασία με την Ελληνοαμερικανική Ένωση ενώ στα τέλη του ίδιου χρόνου κυκλοφόρησε και ο πρώτος ολοκληρωμένος κατάλογος-λεύκωμα ελληνικού γκράφιτι. Στις 22 Ιουνίου με 21 Ιουλίου 2002 πραγματοποιήθηκε σε δέκα πόλεις της Ελλάδας το Φεστιβάλ «Χρωμόπολις», το οποίο διοργανώθηκε από το περιοδικό «Carpe Diem» με την υποστήριξη του υπουργείου Πολιτισμού. Οι καλλιτέχνες ζωγράφισαν κτίρια με θέματα την ειρήνη, τη φιλία, την αλληλεγγύη, κλπ. 

Από την εμφάνιση των πρώτων γκράφιτι μέχρι σήμερα, υπάρχει μια διαρκής εξέλιξη της τέχνης του γκράφιτι αλλά και μια γενικότερη αποδοχή από την κοινωνία, κάτι που προμηνύεται «καλός οιωνός» για τους «καλλιτέχνες του δρόμου»!

Τα γκράφιτι έχουν "μπει" στις ζωές μας εντελώς ξαφνικά,καθώς έχει γίνει μια μόδα που όλοι οι νέοι ασχολούνται και διασκεδάζουν με αυτήν.Αποτελεί μια έκφραση για τους νέους οι οποίοι θέλουν να περάσουν τα δικά τους μηνύματα για την σημερινή κοινωνία, η οποία έχει πλέον σταματήσει να δίνει στους νέους την δυνατότητα να μιλούν για τα προβλήματα τα οποία τους απασχολούν στην καθημερινότητα τους .Μια τέτοια κοινωνία το μόνο που μπορεί να καταφέρει είναι να οδηγηθεί στην τελμάτωση.Η απαγόρευση των γκράφιτι ισοδυναμεί με την κατάργηση των δικαιωμάτων έκφρασης του ατόμου.

Η περίοδος 1971-1974 αναφέρεται ως μία "πρωτοποριακή εποχή", κατά την οποία τα γκράφιτι υποβλήθηκαν σε ένα κύμα στις μορφές και τη δημοτικότητα. Σύντομα μετά από τη μετανάστευση στη Νέα Υόρκη, το Μπρονξ (Μανχάτταν) παρήγαγε έναν από τους πρώτους καλλιτέχνες γκράφιτι για να κερδίσει την προσοχή των μέσων στη Νέα Υόρκη. Ο TAKI 183 ήταν ένας ελληνοαμερικάνος από την Ουάσιγκτον που χρησιμοποίησε ένα μίγμα του ονόματός του Panayiotakis, TAKI, και τον αριθμό της οδού του, ως tag. Λόγω του παράξενου ονόματος και του αριθμού, οι άνθρωποι άρχισαν να παίρνουν το μήνυμα του, γράφοντας στους τοίχους Mary 122, George 21 κτλ. Αυτό καταγράφηκε σε ένα άρθρο του 1971 στο New York Times με τον τίτλο Taki 183 και έτσι ο TAKI 183 έγινε ο πρώτος που αναγνωρίστηκε από την κοινωνία έξω από την υποομάδα γκράφιτι.

Μερικά από τα είδη γκράφιτι που παρουσιάζονται σήμερα είναι:  

• 
  
  
  Σε εξωτερικούς τοίχους (συνήθως σε τοίχους στους δρόμους). Όταν γίνονται σε ένα προσωπικό χώρο που το βλέπουν ελάχιστοι, δεν θεωρείται γκραφίτι
• 
  
  
  
  
• 
  
  
  Ζωγραφική (φαινόμενο προερχόμενο από την Αμερική – ΗΠΑ) 
  
  
• 
  
  
  

   Διαμαρτυρία (για παράδειγμα στην Βόρεια Ιρλανδία, με τα murals που απαθανατίζουν νεκρούς και θέματα από τις συγκρούσεις με τους Βρετανούς)
  
  
• 
  
  
  Σε εσωτερικούς τοίχους και επιφάνειες (συνήθως μικρού μεγέθους), π.χ. τουαλέτες, σκοπιές, θρανία 
  
  
• 
  
  
  Συνθήματα 
  
  
  
• 
  
  
  Αυτοσχέδια ποιήματα  
• 
  
  
  
  

  Σε ορισμένες πόλεις του κόσμου υπάρχουν τοίχοι μόνο για γκραφίτι. Κάποιες φορές το γκραφίτι γίνεται κατά επιθυμία του ιδιοκτήτη του κτιρίου, για διακόσμηση, συνήθως με συγκεκριμένη θεματολογία.

  
  

  
  

  
  

  Νομικό πλαίσιο  

  
  

  
  

  
  

  Η μόνη διαφορά μεταξύ τέχνης και βανδαλισμού είναι η έγκριση! Στις περισσότερες περιπτώσεις οι γκραφιτάδες ενεργούν αυτόνομα αλλά και αυθόρμητα, χωρίς να πάρουν έγκριση από τον αρμόδιο ή αρμόδιους για να φιλοτεχνήσουν τον τοίχο ενός εγκαταλελημένου σπιτιού ή το βαγόνι ενός τρένου.Πραγμα που ενοχλει πολυ τον κοσμο. Έτσι το γκράφιτι έχει χαρακτηριστεί ως παράνομη πράξη και οι αυτουργοί του διώκονται ποινικά με την κατηγορία της φθοράς σε δημόσια περιουσία. Σε περίπτωση σύλληψης των «δραστών», ορίζονται ποινές συνήθως από τις δημοτικές ή κοινοτικές αρχές, ενώ σε περίπτωση μήνυσης από τον ιδιοκτήτη του κτιρίου που «φιλοτεχνήθηκε», τότε επιβάλλεται και πρόστιμο ως αποζημίωση του ιδιοκτήτη. 

  
  

  
  

  
  

  

  Στις 29 Ιουνίου 2006, η Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατέθεσε πρόταση ψηφίσματος στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με τη Θεματική Στρατηγική για το Αστικό Περιβάλλον. Συγκεκριμένα, «θεωρεί ότι πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη σημασία στον περιορισμό και την εξάλειψη, των απορριμμάτων, των γκράφιτι, και στον περιορισμό του υπερβολικού θορύβου που προέρχεται από ηχοσυστήματα σε σπίτια και οχήματα» (2006/2061(INI) §19).

  
  

  
  

  
  

  ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ
  

  
  

  
  

  

  Άλλοι υποστηρίζουν πως δεν ενοχλούν κανέναν καθώς είναι μια μόδα, άλλοι όμως διαφωνούν, διότι πιστεύουν οτι ‘βρωμίζουν’ την πόλη μας. Ποια άποψη θα υπερισχύσει; Αυτό θα το δείξει ο χρόνος...!!! Γιατί όπως έλεγαν και οι Αρχαίοι μας ‘μέτρον άριστον’.

  
  

  ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Νίκη Λίτου