26η ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1821

Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΜΕΡΑ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ

Η ύψωση της σημαίας της Επανάστασης στην Αθήνα έγινε στις 26 Απριλίου 1821, μια ημέρα που την επισκιάζει ο πανελλήνιος εορτασμός της Εθνικής Παλιγγενεσίας την 25η Μαρτίου.

Η Αθήνα του 1821 ήταν ένα «λασποχώρι» 10 000 περίπου κατοίκων από τους οποίους οι 7 000 ήταν χριστιανοί και οι 3000 μουσουλμάνοι κατά τον Πούκεβιλ. Αναλογικά είχε μεγάλο ποσοστό Τούρκων και ήταν διπλά οχυρωμένη με περιμετρικό τείχος και την Ακρόπολη, επί πλέον μπορούσε εύκολα να δεχθεί ενισχύσεις από την Εύβοια που ήταν μεγάλο στρατιωτικό κέντρο. Παράλληλα και η μη ύπαρξη ελληνικών ένοπλων σωμάτων αρματολών ή κλεφτών, απέτρεπε την εξέγερση των Ελλήνων.

Στα χωριά της Πάρνηθας αρχές Απριλίου δημιουργήθηκαν μικρά ένοπλα σώματα από μυημένους στην Φιλική Εταιρεία, τα οποία ανέμεναν την μεγάλη στιγμή του ξεσηκωμού για να δραστηριοποιηθούν…

«...Οι Έλληνες (Αθηναίοι) πάλι, μ' όλο πού απόφευγαν να εκδηλώσουν ανοιχτά τα αισθήματα τους, μιλούσαν ανάμεσα τους για επανάσταση και για γεγονότα πού θα οδηγούσαν σε μια νέα κατάσταση πραγμάτων. Και καθώς δεν υπήρχαν πληροφορίες, οι φήμες οργίαζαν. Κάθε μέρα ακούγαμε το μεγάλο νέο: «Έρχονται οι ελευθερωτές»… Τέλη Απριλίου μια ομάδα ανταρτών εγκαταστάθηκε στο Μενίδι. Οι Τούρκοι αναστατώθηκαν. Συγκεντρώθηκαν όλοι στην Ακρόπολη μαζί με τα υπάρχοντα τους, παίρνοντας ομήρους και τους Έλληνες προεστούς, και ετοιμάστηκαν για πολιορκία…

...Η Τουρκική διοίκηση, πού ήταν επιφορτισμένη με την τάξη και την ασφάλεια της πολιτείας, είχε καταφύγει στην Ακρόπολη και οι Αθηναίοι έτρεμαν καθώς έβλεπαν τους στρατιώτες της Αλβανικής Φρουράς (Τουρκαλβανοί), πού περνοδιάβαιναν στους δρόμους, αρματωμένους ως τα δόντια και απειλητικούς. Στο μεταξύ, μόλο πού από την κορυφή του Αρείου Πάγου διακρίνονταν οι σημαίες με το σταυρό να κυματίζουν στο Μενίδι, δεν υπήρχε καμιά πληροφορία για τη δύναμη και τα σχέδια των επαναστατών. Και είχε καταντήσει χωρατό η καθημερινή μας ερώτηση: «Πότε θα έρθουν τα παλικάρια».

 Έτσι πού αρχίσαμε να αμφιβάλουμε αν οι επαναστάτες σκόπευαν πραγματικά να επιτεθούν. Άλλα ξαφνικά, στις 7 Μαΐου 1821 (εδώ πρόκειται για λάθος, η ημερομηνία είναι 26 Απριλίου 1821), ξημερώματα, ξυπνήσαμε από μακρινούς σκόρπιους πυροβολισμούς κι άγριες κραυγές, πού όλο και ζύγωναν, ώσπου, ένας αλαλαγμός και μια βουή από ατέλειωτες ομοβροντίες, έδειξαν ότι ο εχθρός βρισκόταν προ των τειχών. Πέντε λεπτά αργότερα, είδα να ξεχύνονται στο δρόμο, κάτω από το παράθυρο μου ένα πλήθος αντάρτες με άγρια θωριά, αρματωμένοι με κάθε λογής όπλα...» [ Τζων Φούλερ, Άγγλος πρόξενος στην Αθήνα].

Ο Φίνλεϋ, στην «Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως», γράφει ότι μετά τη σύλληψη των προεστών, οι Αθηναίοι ζήτησαν τη βοήθεια των χωρικών της Πάρνηθας, οι οποίοι σκαρφάλωσαν στα τείχη της πόλεως, στο σημείο πού αργότερα ήταν οι βασιλικοί στάβλοι και αιφνιδίασαν εξήντα περίπου μουσουλμάνους πού είχαν μείνει μέσα στην πόλη και τους έσφαξαν όλους. Την επομένη άρχισαν να πολιορκούν την Ακρόπολη.

Από το «Ιστορικό Αρχείο του Ι. Θεοφανίδη, τόμος Β' σελ. 543», γράφει ότι ...μπαίνοντας οι επαναστάτες Έλληνες στην Αθήνα φώναζαν «Χριστός Ανέστη» και κλείνοντας τους Τούρκους στην Ακρόπολη εκραύγαζαν: «Ελευθερία ή θάνατος».

Στις 25 Απριλίου 1821, σύμφωνα με τον Διονύσιο Σουρμελή, αγωνιστή και αυτόπτη μάρτυρα, συγκεντρώθηκαν στο Μενίδι (Αχαρνές) 1200 χριστιανοί. Προέρχονταν από την Χασιά (Φυλή) με αρχηγούς τον (Χατζή) Μελέτη Βασιλείου και τον Μήτρο Σκευά, από το Μενίδι με αρχηγό τον Αναγνώστη Κιουρκατιώτη, από τα Μεσόγεια (Λιόπεσι) με αρχηγό τον Γιάννη Ντάβαρη. Μαζί τους αγωνίστηκε και ο Αθανάσιος Σκουρτανιώτης από τα Δερβενοχώρια (Τσεβάς, Ιστορία των Θηβών και της Βοιωτίας) προφανώς με ένοπλο σώμα που ήταν έμπειρο αφού είχαν επιτυχώς την 1η Απριλίου εκδιώξει τους Τούρκους από την περιοχή τους. Με στοιχειώδη οργάνωση για ένοπλο αγώνα και με τη βοήθεια του Δήμου Αντωνίου πού στάλθηκε από τη Λιβαδειά σαν ειδικός με οργανωτική ικανότητα, οπλισμένοι με κάθε λογής όπλα και γεωργικά εργαλεία, πέρασαν τα χαράματα της 26ης Απριλίου μια πύλη του τείχους. Ο ιστορικός Γιάννης Βλαχογιάννης διηγείται πώς με το σύνθημα «στάρι - κριθάρι» άνοιξαν οι Αθηναίοι μια πύλη από την οποία όρμησαν οι επαναστάτες και ελευθέρωσαν την Αθήνα μετά από 366 χρόνια σκλαβιάς.

Οι επαναστάτες μόλις έκλεισαν τους Τούρκους στην Ακρόπολη έκαναν δοξολογία και ύψωσαν πανηγυρικά τη σημαία της Ελευθερίας στο διοικητήριο. Άσπρη, με κόκκινο σταυρό στη μέση και τα σύμβολα της Φιλικής Εταιρείας: δύο άγρυπνους οφθαλμούς, τη γλαύκα, τη φράση ''ή ταν ή επί τας'', και 16 κόκκινες γραμμές στο πίσω μέρος, όσοι και οι αρχηγοί της Φιλικής Εταιρείας.

 Έτσι άρχισε η πολιορκία της Ακρόπολης. Δύσκολο βέβαια το εγχείρημα, αλλά καθημερινά έφταναν ενισχύσεις από τα γειτονικά νησιά...