ΝΙΚΟΣ ΧΑΤΖΗΚΥΡΙΑΚΟΣ-ΓΚΙΚΑΣ

Καμπίνες στη Γλυφάδα

Καμπίνες στη Γλυφάδα, 1936. Σχέδιο, 0,4 x 0,64 μ.

Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας (ΠΧΓ 511)

Πινακοθήκη Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα

ΝΙΚΟΣ ΧΑΤΖΗΚΥΡΙΑΚΟΣ-ΓΚΙΚΑΣ (1906-1994)

Ο ζωγράφος και Ακαδημαϊκός Νίκος Χατζηκυριάκος - Γκίκας είναι ο κύριος εκπρόσωπος του κυβισμού στην Ελλάδα.

Γεννήθηκε το 1906 στην Αθήνα και είναι γιός του Ψαριανού ναύαρχου Αλέξανδρου Χατζηκυριάκου και της Υδραίας Ελένης Γκίκα.

Από μικρός δείχνει κλίση στο σχέδιο και, μαθητής ακόμα, παίρνει τα πρώτα μαθήματα ζωγραφικής από τον Κωνσταντίνο Παρθένη.

Τις σημαντικότερες σπουδές του έκανε στο Παρίσι όπου είχε την ευκαιρία να μελετήσει τους μεγάλους νεωτεριστές ζωγράφους.

Στην πρώτη παρισινή έκθεση που συμμετέχει είναι μόλις 17 ετών (Salon des Tuileries και Salon des Surindependants, 1923). Πραγματοποιεί την πρώτη του ατομική έκθεση το 1927 (Παρίσι, Galerie Percier) και, ένα χρόνο αργότερα, εκθέτει μαζί με τον γλύπτη Μιχάλη Τόμπρο για πρώτη φορά και στην Αθήνα. Έκτοτε, ως τα βαθιά του γεράματα, σηματοδοτούν την πορεία του περίπου πενήντα ατομικές εκθέσεις, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό – ανάμεσά τους και δύο αναδρομικές, μία στο Λονδίνο το 1968 με 100 έργα και μία στην Εθνική Πινακοθήκη το 1973 με 164 έργα.

Γυρνώντας στην Ελλάδα από το Παρίσι, γίνεται πρωταγωνιστικό στέλεχος μιας κίνησης για την καλλιτεχνική παιδεία του Λαού. Συνεργάζεται πάνω σ' αυτό με τον μεγάλο αρχιτέκτονα Πικιώνη, τον Εγγονόπουλο, τον γλύπτη Μ. Τόμπρο, τον ποιητή Παπατσώνη, τον Τσαρούχη, τον Ελύτη κ.ά. Το 1973 θα γίνει Ακαδημαϊκός.

Έργα του κοσμούν το μουσείο μοντέρνας τέχνης του Παρισιού, την Πινακοθήκη Τέιτ του Λονδίνου, το Μετροπόλιταν της Ν. Υόρκης, τα μουσεία Μελβούρνης και τις σπουδαιότερες πινακοθήκες της Ελλάδας.

Έχει γράψει πληθώρα έργων και έχει δώσει πολλές διαλέξεις σε θέματα τέχνης και καλλιτεχνικής παιδείας όχι μόνον στην Ελλάδα, αλλά και σε πολλές χώρες του εξωτερικού.

Τέλος, αξιοσημείωτη είναι η εθνική προσφορά του, καθώς ο Γκίκας, στα ογδόντα του χρόνια, αφού επέλεξε 45 έργα του που καλύπτουν έξι δεκαετίες δημιουργίας, τα δώρισε το 1986 στην Εθνική Πινακοθήκη. Ενώ, το 1991, δώρισε στο Μουσείο Μπενάκη όλα τα έργα της προσωπικής του συλλογής, που εκτίθενται στην Πινακοθήκη Ν. Χατζηκυριάκου-Γκίκα, που λειτουργεί ως παράρτημα του Μουσείου.